Πότε ιδρύθηκε το Αναγνωστήριο;
Το Αναγνωστήριο Καλύμνου «ΑΙ ΜΟΥΣΑΙ» ιδρύθηκε το 1904, πριν ακόμη ελευθερωθούν τα Δωδεκάνησα από τον τουρκικό ζυγό και περάσουν στην ιταλική κατοχή, το 1912. Ιδρύθηκε από δεκατέσσερις (14) Καλύμνιους πατριώτες που αποτέλεσαν και το πρώτο του Διοικητικό Συμβούλιο. Ευθύς αμέσως γράφτηκαν 350 μέλη. Ήταν μια αναγκαιότητα εκείνης της εποχής, αφού η τοπική πνευματική κοινωνία αναζητούσε ένα νέο θεσμό, παράλληλο προς αυτόν της Παιδείας και της Εκκλησίας, που θα λειτουργούσε συνεκτικά και καθοδηγητικά για μορφωτικούς αλλά και εθνικούς λόγους. Κι όπως ήταν στις αρχές του προηγούμενου αιώνα η «μόδα» της λειτουργίας των μαζικών χώρων για ψυχαγωγία, ενημέρωση και καλύτερη επικοινωνία θα ευδοκιμήσει και στην Κάλυμνο ο νέος αυτός θεσμός του Αναγνωστηρίου. Με τα σημερινά δεδομένα ένας πολιτιστικός σύλλογος, μια πνευματική εστία.
Ποιος είναι ο σκοπός του;
Σκοπός του, όπως έχει καταχωρηθεί και στο 3ο άρθρο του καταστατικού του, είναι κατά λέξη ο εξής: «[…] η τόνωση της πνευματικής ζωής και η ανύψωση του μορφωτικού και πολιτιστικού επιπέδου του λαού μας, με βάση τις παραδόσεις του. Η έρευνα της τοπικής μας ιστορίας, η διάσωση, διαφύλαξη και προβολή των έργων τέχνης και του λαογραφικού και πολιτιστικού θησαυρού του νησιού μας».
Τι σημαίνει Αναγνωστήριο;
Όπως είπα παραπάνω, τα Αναγνωστήρια που ιδρύθηκαν εκείνη την εποχή σε διάφορα μέρη της Ελλάδας στόχευαν ακριβώς στη μόρφωση του λαού και την πολιτιστική του άνοδο, μέσα από τη λειτουργία Βιβλιοθήκης, τη διοργάνωση ενημερωτικών ομιλιών, επετειακών εορτασμών, φιλολογικών βραδινών ή συμποσίων και, συνακόλουθα, καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, όπως συναυλιών, θεατρικών παραστάσεων κ.ά. Άρα, στη συνείδηση των ανθρώπων-χθες και σήμερα-το Αναγνωστήριο είναι έννοια ταυτόσημη του χώρου καλλιέργειας και προαγωγής του πολιτισμού, προς όφελος των μελών του.
Πώς διοικείται;
Διοικείται από 11/μελές διοικητικό συμβούλιο, το οποίο εκλέγεται από τα μέλη του Σωματείου κάθε τρία χρόνια. Παράλληλα, εκλέγεται και 3/μελής Εξελεγκτική Επιτροπή, η οποία ελέγχει κάθε χρόνο τη διοικητική και οικονομική λειτουργία του διοικητικού συμβουλίου του Αναγνωστηρίου, κάνοντας Έκθεση, την οποία παρουσιάζει στην ετήσια τακτική γενική συνέλευση των μελών του Αναγνωστηρίου.
Πληρώνονται όσοι διοικούν;
Όχι, δεν πληρώνεται κανένας. Όλη η εργασία, που είναι πράγματι εντατική και διαρκής, προσφέρεται από τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου σε εθελοντική βάση.
Πώς μπορεί κανείς να γίνει μέλος;
Η διαδικασία είναι πολύ απλή. Υποβάλλει σχετικό αίτημα, καταβάλλοντας 10 € για την εγγραφή του. Έτσι γίνεται μέλος, έχοντας την υποχρέωση – με βάση το καταστατικό- να πληρώνει την ετήσια συνδρομή του, δηλαδή 10€ το χρόνο.
Ποιες είναι οι ώρες λειτουργίας;
Μέχρι το τέλος του 2014 είχε σταθερό ωράριο λειτουργίας, γιατί διάθετε μόνιμη δημοτική υπάλληλο για τη λειτουργία της Βιβλιοθήκης. Μετά τη συνταξιοδότησή της οι ώρες λειτουργίας είναι ασφαλώς λιγότερες, γιατί είναι ώρες εθελοντικής προσφοράς του προέδρου και μελών του διοικητικού συμβουλίου.
Πώς το Αναγνωστήριο «ΑΙ ΜΟΥΣΑΙ» συμβάλλει στην προώθηση της παράδοσης;
Συμβάλλει στην προώθηση της παράδοσης με δύο τρόπους. Ο πρώτος είναι με τις εκδηλώσεις που πραγματοποιεί, στις οποίες κυριαρχούν τοπικά θέματα πολιτισμού (λογοτεχνίας, ιστορίας, αρχαιολογίας, λαογραφίας) κλπ., πλαισιωμένα, πάντα, από μουσικά μέρη, με παραδοσιακή μουσική, συντελεστές της οποίας είναι ντόπια μεικτά μουσικά σχήματα (χορωδίες και οργανοπαίχτες). Ο δεύτερος είναι οι εκδόσεις του Αναγνωστηρίου. Φτάσαμε ήδη τις 42 εκδόσεις. 21 τόμοι «ΚΑΛΥΜΝΙΑΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ», που είναι μια έκδοση περιοδική (εκδίδεται κάθε δύο χρόνια), μέσα στα οποία έχει περιληφθεί καταχωρηθεί και, τελικά, αποθησαυριστεί ό,τι αφορά στη συλλογική και ατομική ανθρώπινη παρουσία και δημιουργία στο νησί μας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Άλλες 21 αυτοτελείς εκδόσεις, με θέματα ποικίλου περιεχομένου, που, όμως, όλα αναφέρονται στην Κάλυμνο και στους ανθρώπους της, από τα χρόνια του μύθου μέχρι σήμερα.
Κάτι άλλο;
Να προσθέσω δύο ακόμη πράγματα.
Το πρώτο: Οι Τούρκοι έπαυσαν το Αναγνωστήριο, ένα χρόνο περίπου από την ίδρυσή του, επειδή δεν είχαν ξεκάθαρη εικόνα των προθέσεων των μελών του, αλλά και οι Ιταλοί αργότερα, κατά την κορύφωση του εθνικοθρησκευτικού αγώνα του 1935, του γνωστού «Πετροπόλεμου», επειδή και αυτοί πίστεψαν ότι πίσω απ’ αυτό το αντιστασιακό κίνημα βρισκόταν το Αναγνωστήριο. Γι’ αυτό το λόγο οι «ΜΟΥΣΕΣ» παρέμειναν σε απραξία για 13 ολόκληρα χρόνια και επαναλειτούργησαν μετά την ενσωμάτωση της Δωδεκανήσου στον εθνικό κορμό (1948).
Το δεύτερο: Όταν με το καλό ολοκληρώσετε τις σπουδές σας και επιστρέψετε στο νησί μας για οριστική εγκατάσταση, για όσες και για όσους βεβαίως τυχερούς επιφυλάσσεται αυτό το ιδανικό μέλλον, να εγγραφείτε, να γίνετε μέλη του Αναγνωστηρίου μας, να γίνετε κοινωνοί του έργου και της προσφοράς του στο κοινωνικό σύνολο και να το υπηρετήσετε κι εσείς με ζήλο και αγάπη.
Καλή πρόοδο και πολλές επιτυχίες στη ζωή σας.
